3 Kasım 1839 günü Gülhane Meydanında bizzat Sultanın da hazır bulunduğu bir topluluk önünde okunan Hatt-ı Hümayun ile Tanzimat-ı Hayriyye ilan edildi. Böylece on altı yaşındaki genç ve tecrübesiz hakan, İngiliz elçisinin tesiri ile mason Reşit Paşanın hazırladığı Gülhane Hatt-ı Hümayununu bu amaçla yapılan törende, devlet erkânı, ulema, bütün yabancı elçiler, gayrimüslim cemaat başkanları ve temsilcileri, esnaf kethüdaları ve halktan ileri gelenlerin hazır bulundukları kalabalık önünde ilan etmekle Koca Osmanlı Devletinin yıkılma ve yok olma devrine bir kapı açmış ve bu hatası devlete ve millete çok pahalıya mal olmuştur. Böylece Tanzimat Fermanı ile Avrupanın üstünlüğü kabul edilmiş oldu.